Uluslararası Veri Trafiği Yoluyla Türkiye’de Sunulan Telekomünikasyon Hizmetlerinin Vergisel Değerlendirmesi

Küreselleşmenin sınırları belirsizleştirdiği dijital ekonomi çağında, yurt dışında mukim olan firmalar tarafından hem yerel hem de uluslararası veri trafiği aracılığıyla Türkiye’deki müşterilere video konferans, IP telefon, ethernet bağlantısı ve VPN gibi elektronik haberleşme hizmetlerinin sunulması, bu hizmetlerin vergisel açıdan nerede doğduğu ve nasıl vergilenmesi gerektiği konusunu her zamankinden daha önemli ve tartışmalı hale getirmiştir. Özellikle  Türkiye'de verilen telekomünikasyon hizmetlerinin Katma Değer Vergisi (KDV) ile Özel İletişim Vergisi (ÖİV) yönünden bakacağız.

Yerel iştirakler ile onların yurt dışı ana merkezlerini ve ilişkili kişilerini birbirine bağlayan ve çok uluslu işletmelere (üretilen verilerin iletilmesi suretiyle) telekomünikasyon hizmetleri sağlayan  firmaların, Türkiye'de;

  • Video konferans hizmeti, IP telefon hizmeti, ağ bağlantısı (ethernet) hizmeti ve güvenli internet bağlantısı (VPN) hizmeti gibi elektronik haberleşme hizmetleri,

  • Telekomünikasyon Hizmeti Anlaşması (THA),

  • THA sözleşmesi çerçevesinde fatura edilmesi,

  • Türkiye'de gerçekleşen veri aktarımlarının bir kısmından yurt içinde, bir kısmından yurt dışında faydalanıldığının,

  • Tarafları Türkiye'de ve yurtdışında bulunan ve Şirketlerden sağlanan veri hizmetlerinin vergiye tabi olan ve vergiye tabi olmayan kısmını belirlemek açısından bir dağıtım anahtarının kullanılmakta olduğu, bu kapsamda ayrıştırmanın aylık olarak Türkiye'den yurt dışına gönderilen veri ve yurt dışından Türkiye'ye gelen veri miktarı üzerinden yapıldığı,

  • Yapılan ayrıştırma sonucu aktarımı yapılan toplam verinin bir kısmının yabancı firmalar tarafından üretilen ve yine yurt dışında faydalanıldığı değerlendirilen "gelen veri"; bir kısmının ise Türkiye'de üretilen ve yine Türkiye'de faydalanıldığı değerlendirilen "giden veri" mahiyetinde olduğu vb.

Kapsamlı bir hizmet ağında, farklı coğrafyalarda gerçekleşen veri akışlarının ve hizmet kullanımının doğru şekilde ayrıştırılması, hem vergi uyumu hem de adil vergilendirme açısından hayati önem taşımaktadır.

Katma Değer Vergisi Yönünden

 3065 sayılı KDV Kanununun;

 - (1/1) maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

- 6 ncı maddesinde, işlemlerin Türkiye'de yapılması, malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği,

- (11/1-a) maddesinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetlerinin KDV'den istisna olduğu,

- (12/2) maddesinde, yurt dışındaki müşteri tabirinin; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade edeceği, bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için; hizmetlerin yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması ve hizmetten yurt dışında faydalanılması gerektiği ifade edilmiştir.

Veri trafiği hizmeti veya veri hizmetini olarak, video konferans hizmeti, IP telefon hizmeti, ağ bağlantısı (ethernet) hizmeti ve güvenli internet bağlantısı (VPN) hizmeti gibi hizmetlerden oluştuğu ve bu hizmetler ile çok uluslu şirketlerin grup içi bilgilere ve küresel uygulamalara erişebil konuları yönünden verilen telekomünikasyon hizmetlerinden (ağ bağlantısı, güvenli internet bağlantısı, video konferans ve IP telefon hizmetleri) Türkiye'de yararlanıldığından bu hizmetler 3065 sayılı KDV Kanununun (1/1) maddesine göre KDV'ye tabi olduğu yönünden görüş vardır.

Özel İletişim Vergisi Yönünden

 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesinde,

1. Her nevi mobil elektronik haberleşme işletmeciliği kapsamındaki (ön ödemeli hatlara yüklemeler için yapılan satışlar dahil) tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetlerinin % 7,5,

2. Radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesine ilişkin hizmetlerin % 7,5,

3. Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetinin % 7,5,

4. Yukarıda sayılan kapsama girmeyen diğer elektronik haberleşme hizmetlerinin %7,5

oranında özel iletişim vergisi (ÖİV)'ye tabi olduğu düzenlenmiştir. 30/1/2021 tarihli ve 31380 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 3469 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ÖİV oranı %10 olarak belirlenmiştir.

Ayrıca;

- Özel iletişim vergisinin mükellefinin, sayılan hizmetleri veren işletmeciler olduğu,

- Verginin matrahının, KDV matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül ettiği, 

- Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı KDV Kanunu hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.

Bu kapsamda, KDV'ye tabi hizmetlerin sunulmasından ayrıca ÖİV de aranacaktır.

 Kaynaklar

Katma Değer Vergisi Kanunu, Kanun Numarası: 3065, Kabul Tarihi: 25.10.1984, RG 02.11.1984/18563

Gider Vergileri Kanunu, Kanun Numarası: 6802, Kabul Tarihi: 13.7.1956, RG 23.07.1956/9362

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları KDV-ÖTV Grup Müdürlüğü, 8520 Sayılı Özelge 03.01.2023 https://www.gib.gov.tr/mevzuat/kanun/445/ozelge/36899 

Yazarımızın Diğer Paylaşımları