Yeni Torba Yasada Neler Var? Yeni Düzenlemelerin Olası Etkileri Neler Olacak?
Türkiye Büyük Millet Meclisi, yeni yasama yılına hızlı bir başlangıç yaptı ve gündeminin ilk sırasına Torba Yasa Taslağını aldı. Her yıl olduğu gibi bu torba yasadan da en büyük beklenti, yeni bir vergi affı veya borç yapılandırması düzenlemesi yönündeydi. Ancak taslak metin açıklandığında bu beklentinin karşılanmadığı görüldü.
Yeni düzenleme, vatandaşların yükünü hafifletmekten çok, yeni vergiler, oran artışları ve cezalar içeren bir yapı ile dikkat çekiyor. Taslak metin 36 maddeden oluşuyor ve bazı maddelerin yasalaşması halinde özellikle mali müşavirler, gayrimenkul sahipleri ve işverenler açısından önemli etkiler doğuracak.
Aşağıda, torba yasa taslağında öne çıkan düzenlemeleri özetledik.
Mesken Kira Geliri İstisnası Kaldırılıyor
Taslak yasaya göre, mesken kira gelirine tanınan istisna kaldırılıyor. Artık sadece emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar bu istisnadan yararlanabilecek.
Bu düzenleme, kira geliri elde eden milyonlarca vatandaş için ek vergi yükü anlamına geliyor. Böylece kira geliri elde eden, ancak emekli olmayan mükellefler artık tam beyan yapmak zorunda kalacak.
Konut Kredisi Faizleri Artık Gider Yazılamayacak
Bugüne kadar kiraya verilen ev için çekilen konut kredilerinin faizleri, beyan edilen kira gelirinden gider olarak düşülebiliyordu.
Yeni düzenleme ile bu uygulamaya son veriliyor.
Amaç; kredili ve kredisiz konut sahipleri arasında ortaya çıkan vergi yükü farklılıklarını ortadan kaldırmak ve tasarrufların üretken yatırımlara yönelmesini sağlamak.
Ancak bu değişiklik, konut kredisi kullanarak ev alıp kiraya verenler açısından önemli bir maliyet artışı yaratacak.
Dördüncü Geçici Vergi Dönemi Geri Geliyor
Geçici vergi dönemlerinin sayısı yeniden dörde çıkarılıyor.
Bu düzenleme, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için ek bir beyan dönemi anlamına geliyor.
Mali müşavirler için bu durum özellikle yoğun bir dönemi daha da zorlayacak. Çünkü Mart-Nisan-Mayıs ayları zaten yıllık beyannamelerin verildiği dönemlerken, buna bir de dördüncü geçici vergi beyannamesi eklenecek.
Bu nedenle meslek camiası, “Eğer dördüncü dönem geri geliyorsa, birinci dönem kaldırılsın” görüşünü savunuyor.
Tapuda Düşük Beyan Edenlere Ağır Ceza
Tapu işlemlerinde düşük bedel beyan edenler için cezalar ağırlaşıyor.
Mevcut durumda fark üzerinden %25 oranında vergi ziyaı cezası uygulanırken, yeni düzenleme ile bu oran bir katına çıkarılıyor.
Amaç, gayrimenkul satış bedellerinin gerçek değeriyle beyan edilmesini sağlamak.
Bu değişiklik özellikle gayrimenkul alım-satım işlemlerinde daha yüksek tapu harcı anlamına geliyor.
Araç Satışlarında Noter Harcı Geliyor
Yeni torba yasa taslağına göre, noterlerde yapılan araç satışlarında binde 2 oranında harç alınacak.
Bu harç, hem sıfır araçların ilk tescilinde hem de ikinci el araç satışlarında geçerli olacak.
Uygulama, otomotiv sektöründe satış maliyetlerini artıracak ve özellikle yüksek bedelli araç işlemlerinde hissedilir bir fark yaratacak.
Yıllık Harç Uygulaması Genişletiliyor
Taslakta dikkat çeken bir diğer düzenleme, yıllık harç uygulamasının kapsamının genişletilmesi.
Artık sadece ruhsat alınırken değil, belirli meslek ve işletme alanlarında her yıl harç ödenmesi gerekecek.
Yıllık harca tabi olacak yeni alanlar arasında şunlar bulunuyor:
Özel hastaneler, laboratuvarlar ve diş klinikleri
Veteriner muayenehaneleri ve hayvan hastaneleri
Kuyumculuk, ikinci el taşıt ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri
Havayolu işletmeleri ve kıymetli maden kuruluşları
Bu değişiklikle birlikte birçok sektörde yeni bir mali yük oluşacak.
Çeklerde Vade Tarihi Uygulaması 2028’e Uzatılıyor
5941 sayılı Çek Kanunu’nda yer alan düzenleme uyarınca, çekin düzenleme tarihinden önce bankaya ibrazı geçersiz sayılıyordu.
Bu uygulamanın süresi 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.
Düzenlemenin amacı, ticaret hayatında nakit akışının korunması ve çek sahiplerinin likidite sorununa düşmemesi.
Aksi durumda, erken ibraz edilen çeklerin ödenmesi zorunlu hale geleceğinden piyasalarda zincirleme ödeme sorunları doğabileceği belirtiliyor.
SGK Düzenlemelerinde Artış Dönemi
Torba yasa taslağı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafında da önemli değişiklikler içeriyor.
Yeni maddelere göre:
SGK borçlanma oranı %45’e çıkarılıyor.
BES devlet katkı oranı yeniden düzenleniyor.
Emekli prim oranı artırılıyor.
İşveren prim teşviki %4’ten %2’ye düşürülüyor.
SGK tavan sınırı 7,5 kattan 9 kata çıkarılıyor.
Emekli aylıklarından %25 borç tahsilatı yapılabilecek.
Askerlik borçlanması oranı %32’den %45’e yükseltiliyor.
Bu düzenlemeler, çalışanlar ve işverenler açısından artırılmış prim yükü anlamına geliyor.
Umut Taslakta Kaldı
Yeni torba yasa, ekonomik dengeyi sağlama amacı taşısa da birçok madde yük artırıcı nitelikte.
Vergi, harç ve prim artışları ile istisnaların kaldırılması, hem mükellefler hem de iş dünyası için zorlu bir döneme işaret ediyor.
En çok beklenen af veya yapılandırma düzenlemesinin taslakta yer almaması ise dikkat çekici.
Yine de yasalaşma süreci devam ediyor ve umarız bazı maddeler taslakta kalır, yapılandırma ise yasaya eklenir.