Enflasyon Düzeltmesi Nedir, Kimler Uygulamak Zorunda?
Enflasyon Düzeltmesi Nedir?
Enflasyon düzeltmesi, finansal tabloların enflasyon etkisinden arındırılarak gerçeğe uygun şekilde sunulmasını sağlayan bir muhasebe uygulamasıdır. Türkiye'de 2024 yılı itibarıyla yeniden gündeme gelen enflasyon düzeltmesi, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde şirket bilançolarının güvenilirliğini artırmak için önem taşır. Bu işlem, geçmiş yıl kârları, sabit kıymetler, stoklar ve bazı borç hesapları gibi bilanço kalemlerini kapsamaktadır.
Enflasyon Muhasebesi 2025’te Uygulanacak mı?
2024 yılı sonuna kadar yapılan düzenlemelere göre, 2025 yılında da enflasyon muhasebesi uygulanmaya devam edecektir. Bu durum, Vergi Usul Kanunu ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan enflasyon düzeltmesi tebliği çerçevesinde yürütülmektedir. Kurumlar vergisi mükellefleri için enflasyon düzeltmesi, mali tabloların hazırlanmasında dikkate alınması gereken zorunlu bir uygulama hâline gelmiştir.
Enflasyon Düzeltmesi Kimlere Zorunlu?
Enflasyon düzeltmesi, belirli koşulları sağlayan kurumlar vergisi mükellefleri için zorunludur. Özellikle aktif toplamı ve net satışları belirli sınırları aşan mükellefler, geçici vergi dönemlerinde ve yıl sonunda enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadır. Ancak bazı kurumlar ve işletmeler için muafiyet hükümleri de bulunmaktadır. Örneğin; bilanço esasına göre defter tutmayan mükellefler ile belirli bir cirosunun altında kalanlar enflasyon düzeltmesinden muaf tutulabilir.
Geçmiş Yıl Kârları ve Enflasyon Düzeltmesi
Geçmiş yıl kârları, 2024 yılı itibarıyla enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur. Bu kapsamda 570 ve 580 hesaplar üzerinden taşınan geçmiş yıl kârları, düzeltmeye tabi tutulurken, öz sermaye kalemleri arasında yer alan tutarların gerçeğe uygun değeriyle raporlanması gerekmektedir. Geçmiş yıl kârları enflasyon düzeltmesi, işletmenin öz kaynak yapısını doğrudan etkilediğinden, dikkatle uygulanmalıdır.
280 ve 320 Hesaplarda Enflasyon Düzeltmesi Yapılır mı?
280 hesap yani "Gelecek Aylara Ait Giderler" ile 320 hesap "Satıcılar", enflasyon düzeltmesinde dikkatle ele alınması gereken kalemlerdir. 280 hesaplar için enflasyon düzeltmesi yapılması gerekebilir, özellikle dönem ayrımları taşıyan kalemler bu kapsamda değerlendirilmelidir. 320 hesap için ise borçların ödeme vadesi ve kayıt tarihi dikkate alınarak düzeltme yapılır. Bu nedenle, muhasebe kayıtları hazırlanırken, bu hesapların enflasyon düzeltmesi kapsamına girip girmediği net şekilde analiz edilmelidir.
Geçici Vergi Dönemlerinde Enflasyon Düzeltmesi Yapılacak mı?
Geçici vergi dönemlerinde de enflasyon düzeltmesi yapılması zorunlu hâle gelmiştir. Bu, mükelleflerin geçici vergi beyannameleri ile birlikte enflasyon düzeltmesi uygulanmış mali tablolarını da sunmalarını gerektirir. Özellikle 2025 yılı içinde, geçici vergi dönemlerinde yapılacak düzeltmelerin, yıl sonu düzeltmeleriyle uyumlu olması büyük önem taşımaktadır.
Sigorta Poliçeleri ve Enflasyon Düzeltmesi
Sigorta poliçeleri gibi ileri tarihli sözleşmeler de, 280 hesap kapsamında değerlendirilerek enflasyon düzeltmesine konu olabilir. Bu tür uzun vadeli işlemler, bilançonun gerçeğe uygun sunumu açısından önemlidir. Enflasyon düzeltmesi tebliği, bu tür kalemlerin nasıl değerlendirileceği konusunda detaylı hükümler içermektedir.
Sık Sorulan Sorular
1. Enflasyon düzeltmesi tüm şirketler için zorunlu mu?
Hayır. Bilanço esasına göre defter tutan ve belirli limitleri aşan kurumlar vergisi mükellefleri için zorunludur.
2. Geçmiş yıl zararları da düzeltmeye tabi mi?
Evet. Geçmiş yıl zararları da düzeltmeye tabi olup, 580 hesap üzerinden değerlendirilir.
3. Enflasyon düzeltmesi muhasebe kayıtlarına nasıl yansıtılır?
570, 280 ve 320 hesaplar gibi kalemler için düzeltme tutarları ayrı hesaplarda gösterilerek muhasebeleştirilir.
4. Enflasyon düzeltmesi yapmayan mükellefe ceza uygulanır mı?
Evet. Düzeltme yapmayan mükellefler, vergi ziyaı cezası ve usulsüzlük cezası ile karşılaşabilir.
