131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı Üzerinden Yapılan Muhasebe Hilesi: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Değerli Meslektaşlarım,

Bu konuyu bir meslektaşımın nazik uyarısı üzerine gündeme alma gereği duydum. Özellikle genç meslektaşlarımızın dikkatle okumasını rica ediyorum.

🔍 Vergi Suçu Olarak Değerlendirilen Uygulama

131 Ortaklardan Alacaklar hesabında adat hesaplamamak amacıyla bu hesaptaki bakiyelerin;

• 159 (Verilen Sipariş Avansları),

• 136 (Diğer Çeşitli Alacaklar),

• 120 (Alıcılar),

• 127 (Diğer Ticari Alacaklar) gibi

farklı hesaplara virmanlanması, Vergi Usul Kanunu’nun 359/a-1 maddesi kapsamında matrahı azaltmaya yönelik hileli bir işlem olarak kabul edilmektedir.

📌 Bu işlem bir muhasebe hilesidir ve tespiti halinde 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, bu ceza adli para cezasına çevrilemez.

⚖️ Ekonomik ve Hukuki Boyut

Bu konu yalnızca bir muhasebe tekniği veya meslekî yorum meselesi değildir. Temel olarak:

• Şirket kaynaklarının şahsi çıkarlar için kullanılması anlamına gelir.

• Şirketin %100 hissesi size ait olsa dahi, şirket tüzel kişiliğinin ayrı bir varlık olması nedeniyle bu işlem suç teşkil eder.

• Bu işlem Türk Ceza Kanunu’nun 155. maddesi kapsamında değerlendirilir ve karşılığı "güveni kötüye kullanmak" suçudur.

🛑 TCK Kapsamında Sorumluluklar

İlgili suçlar şu şekilde sınıflandırılmaktadır:

• TCK 155/2 – Ticaret sebebiyle güveni kötüye kullanma
  Bu madde şirket sahibini doğrudan ilgilendirir.

• TCK 155/2 – Meslek veya sanat nedeniyle emniyeti suistimal
  Bu madde mali müşavirleri kapsar.

• Hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma (GİB yönünden)
  Bu durumda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından doğrudan meslek mensubuna yöneltilecek suçlama söz konusu olur.

🔔 Sonuç olarak:
Hiçbir gerekçe, 131 hesabındaki rakamları geçici çözümlerle farklı hesaplara taşıyarak bu durumu örtbas etmeyi meşru kılmaz. Bu yalnızca etik dışı değil; aynı zamanda ciddi cezai yaptırımlara yol açabilecek bir durumdur.

📌 Lütfen dikkatli olalım. Mesleğimizi ve itibarımızı koruyalım.