Yurt İçi Faaliyetlerde Asgari Geçici Vergi Uygulaması Neleri Kapsıyor?

Asgari Geçici Vergi Nedir?

Asgari geçici vergi, kurumlar vergisi mükelleflerinin geçici vergi dönemlerinde asgari düzeyde bir matrah üzerinden vergi ödeme yükümlülüğü getiren yeni bir sistemdir. Vergi matrahı oluşmasa ya da dönem zararı açıklansa bile, belirlenen asgari tutar üzerinden geçici vergi ödenmesi gerekir.

Bu düzenlemeyle amaçlanan; kayıt dışı hasılatı caydırmak, vergi tabanını genişletmek ve vergide adalet ilkesini güçlendirmektir.

Uygulama Yalnızca Yurt İçi Faaliyetleri mi Kapsıyor?

Evet. 2025 yılı düzenlemesine göre asgari geçici vergi uygulaması sadece yurt içi faaliyetlerden elde edilen gelirler üzerinden uygulanır. Yurt dışı şube kazançları, ihracat istisnaları ve yurt dışında elde edilen diğer kazançlar, hesaplamada dışarıda bırakılır.

Hangi Gelirler Kapsama Dahildir?

Aşağıdaki yurt içi faaliyetler sonucu oluşan gelir kalemleri, asgari geçici vergi uygulamasının matrah hesabına dahil edilir:

  • Mal ve hizmet satış hasılatı

  • Yurt içi kira gelirleri

  • Faaliyet karı (istisnalar hariç)

  • Yurt içi komisyon, prim, hizmet gelirleri

  • Diğer olağan gelirler ve kârlar

📌 Not: Bu gelirler kurumun mali tablolarından alınır ve belirli bir oranla çarpılarak asgari matrah hesaplanır. Ardından bu matrah üzerinden %25 oranında geçici vergi hesaplanır.

Hangi Kazançlar Dışarıda Kalır?

Aşağıdaki kalemler, asgari geçici vergi matrahı oluşturulurken dışarıda bırakılır:

  • Yurt dışı şube kazançları

  • Yurt dışı inşaat, montaj ve teknik hizmet gelirleri

  • Kurumlar vergisinden istisna edilen taşınmaz satış kazancı

  • İştirak kazançları istisnası

  • Teknokent, AR-GE ve üretim istisnaları

  • Kapsam dışında bırakılan teşvik belgeli yatırımlar

Asgari Geçici Vergi Hesaplama Örneği (Kapsama Dayalı)

📊 Örnek Firma (Yurt içi faaliyetleri olan bir anonim şirket):

  • Net satışlar (yurt içi): 10.000.000 TL

  • İştirak kazancı: 800.000 TL (istisna)

  • Brüt kar: 1.500.000 TL

  • Faaliyet zararı (gider fazlası nedeniyle): -300.000 TL

🔍 Asgari matrah hesabı:

→ Sadece yurt içi satış hasılatı esas alınır:
10.000.000 TL x %2 (belirlenen oran) = 200.000 TL asgari matrah

→ %25 oranıyla geçici vergi hesaplanır:
200.000 TL x %25 = 50.000 TL ödenecek asgari geçici vergi

📌 İştirak kazancı, zarar ve diğer istisnalar dikkate alınmaz.

Bu Uygulama Hangi Firmaları Daha Çok Etkiler?

  • Dönemsel zarar açıklayan ancak satış hacmi yüksek olan firmalar

  • Yoğun şekilde istisna uygulayan (örneğin teknokent, yatırım teşvikli vb.) şirketler

  • Kâr marjı düşük ama ciroyu yüksek tutarak büyüyen işletmeler

Sonuç: Gelir Yoksa Bile Vergi Var

2025 yılı itibarıyla “kazanç yoksa vergi yok” anlayışı, geçici vergi dönemleri için geçerliliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Asgari geçici vergi uygulaması, mükelleflerin yurt içi faaliyet hacmine göre vergilendirilmesini sağlayarak kayıt dışılığı azaltmayı ve vergisel eşitliği hedeflemektedir.

Mali müşavirler açısından bu düzenleme, beyan süreçlerinde daha dikkatli bir matrah analizi ve istisna ayrıştırması yapılmasını gerektirmektedir.

Diğer Makaleler