Serbest Meslek Makbuzu Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Serbest meslek erbaplarının verdikleri hizmetler karşılığında tahsil ettikleri ücretleri belgelemek için düzenledikleri resmî evraktır. Fatura yerine geçer ve hem vergi yükümlülüklerini yerine getirmek hem de muhasebe kayıtlarını tutmak için zorunludur.
Makbuzun Özellikleri:
Fatura yerine geçer ancak yalnızca serbest meslek erbapları tarafından kullanılabilir.
KDV (%20 stopaj ve %10 KDV) hesaplanarak düzenlenir.
Hem kağıt hem de e-SMM (Elektronik Serbest Meslek Makbuzu) olarak düzenlenebilir.
Hizmetin verildiği tarihte düzenlenmeli ve düzenleyen tarafından imzalanmalıdır.
Serbest Meslek Makbuzunda Hangi Bilgiler Yer Almalıdır?
Serbest meslek makbuzu eksiksiz ve doğru düzenlenmelidir. Eksik veya yanlış bilgi içeren makbuzlar, vergi incelemesine ve cezai yaptırımlara neden olabilir.
Serbest meslek makbuzunda bulunması gereken temel bilgiler şunlardır:
Serbest meslek erbabının adı, soyadı, adresi ve vergi kimlik numarası
Makbuz düzenlenen kişi veya firmanın adı, adresi ve vergi numarası
Makbuzun düzenlenme tarihi ve sıra numarası
Verilen hizmetin türü ve açıklaması
Brüt ücret tutarı (Hizmet bedeli + KDV dahil toplam ücret)
Gelir vergisi stopajı oranı (%20 olarak kesilir)
KDV oranı (%10 olarak hesaplanır, ancak bazı serbest meslek gruplarında değişebilir)
Net tahsil edilen tutar (Brüt ücret - stopaj vergisi)
Serbest meslek erbabının imzası
Örnek Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama:
Bir danışmanlık hizmeti için 10.000 TL brüt ücret alındığını varsayalım. Stopaj ve KDV kesintileri şu şekilde hesaplanır:
Brüt Hizmet Bedeli: 10.000 TL
Stopaj (%20): 2.000 TL (Hizmeti alan firma tarafından devlete ödenir)
KDV (%10): 1.000 TL (Serbest meslek erbabı devlete öder)
Net Tahsil Edilen Tutar: 8.000 TL
Dikkat! Serbest meslek makbuzunda stopaj tutarı, serbest meslek erbabı tarafından değil, hizmeti alan firma tarafından devlete ödenir.
Serbest Meslek Makbuzu Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Doğru Vergi Oranlarını Kullanmalısınız
Serbest meslek makbuzunda hem gelir vergisi stopajı hem de KDV hesaplanır. Ancak sektörlere göre farklı KDV oranları uygulanabilir. Örneğin, bazı sağlık ve eğitim hizmetleri KDV’den muaf olabilir. Makbuz düzenlerken güncel oranları kontrol etmek önemlidir.
2. e-SMM Kullanımı Zorunlu Hale Geldi
1 Temmuz 2020 itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından getirilen düzenleme ile serbest meslek erbapları için e-SMM kullanımı zorunlu hale gelmiştir.
e-SMM, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Belge sisteminden ya da özel entegratörler aracılığıyla düzenlenebilir.
Kağıt ortamında makbuz kesmek yerine dijital ortamda hazırlanır ve karşı tarafa elektronik olarak iletilir.
Bu sistem sayesinde vergi dairesine otomatik bildirim yapılır ve belge kayıpları önlenir.
3. Hizmetin Verildiği Tarihte Makbuzu Kesmelisiniz
Serbest meslek makbuzu, hizmet verildiği anda düzenlenmeli ve hizmetin tamamlanmasından sonra ertelenmemelidir. Aksi halde, vergi usulsüzlüğü cezası ile karşılaşabilirsiniz.
4. Hizmet Açıklamasını Açık ve Doğru Yazmalısınız
Makbuzda verilen hizmetin detayları açık, anlaşılır ve eksiksiz yazılmalıdır. Örneğin, yalnızca “Danışmanlık Hizmeti” yerine "Dijital Pazarlama Stratejisi Danışmanlığı Hizmeti" gibi ayrıntılı bir açıklama eklemek faydalı olacaktır.
5. Vergi Mükellefi Olmayan Kişilere Makbuz Keserken KDV Muafiyetini Kontrol Edin
Serbest meslek makbuzu, genellikle şirketlere ve vergi mükelleflerine kesilir. Ancak vergi mükellefi olmayan bireylere hizmet veriyorsanız, KDV hesaplaması farklı olabilir.
6. Vergi ve SGK Ödemelerinizi Takip Edin
Serbest meslek erbapları, gelir vergisi ve KDV’yi düzenli olarak beyan etmek zorundadır. Beyan süreleri:
Gelir Vergisi Beyannamesi: Yıllık
KDV Beyannamesi: Aylık
Muhtasar Beyanname (Stopaj için): Aylık
Vergi yükümlülüklerinizi yerine getirmezseniz, gecikme faizleri ve cezalarla karşılaşabilirsiniz.
Makbuzu düzenlerken doğru KDV ve stopaj oranlarını kullanmalısınız.
e-SMM sistemine geçiş yaparak işlemlerinizi dijital ortamda takip edebilirsiniz.
Makbuzu hizmetin verildiği tarihte düzenleyerek vergi usulsüzlüğü riskini önleyebilirsiniz.
Vergi mükellefi olmayanlara hizmet verirken KDV hesaplamasına dikkat etmelisiniz.
Muhasebe ve vergi süreçlerinizi kolaylaştırmak için bir mali müşavirden destek alabilirsiniz.
Serbest meslek makbuzu, serbest meslek erbaplarının fatura yerine düzenlediği resmî bir evrak olup, doğru düzenlenmesi vergi yükümlülükleri açısından büyük önem taşır.
