Emeklilikten Sonra Çalışma: SGDP Nedir, Kimleri Kapsar?

Emeklilikten Sonra Tekrar Çalışma (SGDP) Nedir?

Emeklilik sonrası çalışma, birçok kişi için hem sosyal hem de ekonomik açıdan önemli bir konudur. Ancak emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlanması durumunda sosyal güvenlik sistemi içinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) devreye girmektedir. Peki, SGDP nedir, kimleri kapsar, nasıl uygulanır ve hangi durumlarda muafiyet söz konusudur?

Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) Nedir?

SGDP, emeklilik veya yaşlılık aylığı alan kişilerin aylıkları kesilmeden yeniden çalışmaları halinde işverenleri tarafından ödenen primdir. Bu prim, emeklilerin sosyal güvenlik sistemine katkısının devam etmesini sağlarken, aylıklarının kesilmeden gelir elde etmelerine imkân tanır.

2008 Öncesi ve Sonrası Farkı

2008/Ekim Sonrası Sigortalı Olanlar

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği Ekim 2008 sonrası ilk defa sigortalı olan kişiler için farklı bir uygulama vardır.
Bu kişiler emeklilik hakkını kazandıktan sonra yeniden çalışmaya başladıklarında emekli aylıkları kesilir.
Çalışma süresince kısa vadeli, uzun vadeli ve genel sağlık sigortası primleri ödenir. Çalışma sona erdiğinde yeni aylıkları bu süreler dahil edilerek yeniden hesaplanır.
Dolayısıyla bu kişiler için SGDP uygulanmaz.

2008/Ekim Öncesi Sigortalı Olanlar

Ekim 2008 öncesi sigortalı olanlar için SGDP uygulaması devam etmektedir.
Bu kişilerin emekli aylıkları kesilmeden çalışmaları mümkündür.
İşverenleri, prime esas kazançları üzerinden %32 oranında SGDP ödemekle yükümlüdür.

SGDP Primini Kim Öder?

SGDP tutarı, hizmet akdi ile çalışan emeklilerin kazançları üzerinden hesaplanır.
Ödeme yükümlülüğü tamamen işverene aittir.
Emekli aylığından destek primi kesintisi yapılmaz.

SGDP’den Muaf Tutulanlar

Her emekli çalışmaya başladığında SGDP’ye tabi olmaz. Bazı istisnalar vardır:

Tarımsal faaliyet nedeniyle emekli olan ve bu alanda kendi adına çalışanlar.
Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce götürülen Türk işçileri.
5335 sayılı Kanun’un 30. maddesi kapsamında kamu kurumlarında görev yapan emekliler (istisnalar hariç).

Vazife ve Harp Malulleri ile İlgili Uygulama

Harp malulleri ve terörle mücadele kapsamında vazife malullüğü aylığı alanlar çalışmaya başladıklarında aylıkları kesilmez.
Bu kişiler için yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır.
Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak isteyenler yazılı talepte bulunarak prim ödeyebilir.

Yurtdışı Borçlanması ile Emekli Olanlar

3201 sayılı Kanun kapsamında yurtdışı hizmet sürelerini borçlanarak emekli olanların durumu 2012 yılında değişmiştir.
Önceden aylıkları çalışmaya başlar başlamaz kesiliyordu.
Ancak 19 Haziran 2012’den itibaren yurtdışı borçlanmasıyla emekli olup Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başlayanların SGDP’ye tabi olmalarına imkan tanınmıştır.

SGDP Kapsamında Sağlanan Yardımlar

SGDP ödenen süreler bazı hakları beraberinde getirir:

4/a (işçi) kapsamındakiler: SGDP ödenen sürelerde iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yardımlarından faydalanır. Ancak bu süreler emeklilik hesabında prim günü olarak değerlendirilmez.
4/b (bağ-kur) kapsamındakiler: Ödedikleri SGDP süreleri sigortalılık süresine eklenmez, primler iade edilmez ve hizmet birleştirilmesinde dikkate alınmaz.

Sonuç

Emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlamak isteyenlerin tabi oldukları sistem, ilk sigortalı oldukları tarihe ve çalışma şekillerine göre değişiklik göstermektedir.

2008 sonrası sigortalı olanların aylıkları kesilirken,
2008 öncesi sigortalı olanlar SGDP kapsamında aylıklarını kaybetmeden çalışabilmektedir.

SGDP’nin yükümlüsü işverendir ve bazı istisnai durumlarda bu prim uygulanmaz. Bu nedenle emeklilikten sonra çalışma planı yapan kişilerin, hem mali hem de hukuki açıdan doğru adımlar atabilmeleri için mevzuatı iyi bilmeleri ve gerekirse mali müşavirlerinden destek almaları önemlidir.