KURGAN Sisteminde Şirketiniz Riskli mi? Sahte Faturada Kast Unsurunu Belirleyen Kriterler
1 Ekim 2025, Türk vergi sistemi için bir milat oldu. Vergi Denetim Kurulu'nun (VDK) yapay zeka destekli yeni denetim sistemi KURGAN, sahte fatura kullanımına karşı adeta bir savaş başlattı. Adını "mezar" anlamından alan ve kamuoyunda "Sahte Fatura Mezarlığı" olarak anılan bu sistem, artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağının en net sinyali. Peki, bu sistem şirketinizi nasıl etkileyecek ve bir faturayı "bilerek kullandığınızı" düşündürecek o kritik 13 kriter nedir? Gelin, işletmenizi korumak için bilmeniz gereken her şeyi mercek altına alalım.
Neden Yeni Bir Sisteme İhtiyaç Duyuldu? KURGAN'ın Doğuşu
Yıllardır süregelen sahte fatura sorunu, milyarlarca liralık kamu zararına, haksız rekabete ve kayıt dışı ekonominin büyümesine neden oluyordu. Geleneksel denetim yöntemlerinin bu kanayan yarayı durdurmada yetersiz kalması, VDK'yı daha teknolojik ve proaktif bir çözüme itti. İşte KURGAN (Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi) bu ihtiyacın bir ürünüdür. Artık denetimler, sahte faturayı düzenleyenden (arz) ziyade, onu kullanan mükellefe (talep) odaklanıyor. Bu strateji değişikliği, tüm işletmelerin ticari alışverişlerinde çok daha dikkatli olmasını zorunlu kılıyor.
İşletmeniz İçin Kırmızı Bayraklar: VDK'nın 13 Maddelik "Kast" Kontrol Listesi
VDK, bir mükellefin sahte veya yanıltıcı bir belgeyi "bilerek" kullanıp kullanmadığını tespit etmek için objektif bir çerçeve oluşturdu. İşte her işletme sahibinin ve muhasebecinin duvarına asması gereken o 13 kritik kriter:
Düzenleyici Hakkında Rapor Var mı?
Faturayı aldığınız şirket hakkında daha önce "sahte belge düzenleyicisi" olduğuna dair bir Vergi Tekniği Raporu düzenlenmiş mi?
Fatura Faaliyetinizle Uyumlu mu?
Fatura içeriğindeki mal veya hizmet, şirketinizin ana faaliyet konusuyla doğrudan ilgili mi? Örneğin, bir yazılım şirketinin tonlarca inşaat demiri alması şüphe çeker.
Belge Tutarlarının Oranı Nedir?
Sahte olduğu iddia edilen faturaların toplam maliyetleriniz veya indirim KDV'niz içindeki oranı ne kadar? Yüksek bir oran, kasıt şüphesini artırır.
Tedarikçi ile İlişkiniz Ne?
Faturayı düzenleyen firma ile aranızda bir ortaklık, akrabalık veya aynı mali müşavirle çalışma gibi bir bağ var mı?
Şirketinizin Mali Performansı Mantıklı mı?
İşletmenizin kârlılık oranı, cirosu ve sektör ortalamaları göz önüne alındığında, sürekli zarar beyan etmeniz veya çok düşük vergiler ödemeniz bu tür faturalarla ilişkilendirilebilir mi?
Farklı Tedarikçilerden mi Alım Yapılıyor?
Sahte olduğu iddia edilen belgeler tek bir firmadan mı, yoksa birden çok şüpheli firmadan mı temin edilmiş?
Depolama Kapasiteniz Var mı?
Faturada belirtilen yüksek miktardaki malı saklayacak fiziksel bir deponuz veya alanınız mevcut mu?
Nakliye ve Sevkiyat Kanıtlanabiliyor mu?
Malın size ulaştığına dair sevk irsaliyesi, taşıma belgesi veya kantar fişi gibi belgeler var mı? Varsa bu belgelerdeki araç plakası, güzergah gibi bilgiler gerçekle örtüşüyor mu?
Ödeme Gerçekten Yapıldı mı?
Ödemenin banka havalesi, çek gibi kanıtlanabilir yollarla yapıldığına dair belgeleriniz var mı? Elden yapılan veya daha sonra size iade edilen "fiktif" ödemeler en büyük tehlikedir.
Daha Önceki Yoklamalarda Mal Tespit Edildi mi?
Geçmişte yapılan resmi yoklamalarda, faturaya konu olan veya benzeri emtiaların stoklarınızda bulunduğu tespit edilmiş miydi?
Geçmiş Vergi İnceleme Karneniz Nasıl?
Daha önceki vergi incelemelerinizde benzer bir durumla karşılaştınız mı? Sahte belge kullanma fiilini ne sıklıkla tekrarladınız?
Yönetici ve Ortakların Geçmişi Temiz mi?
Şirket ortaklarının veya yöneticilerinin daha önce yönettikleri başka şirketlerde sahte belge düzenleme veya kullanma tespiti yapıldı mı?
Belge Tarihleri ve E-İmza Uyumlu mu?
Özellikle e-Belgelerde, faturanın düzenlenme tarihi ile elektronik imza (mali mühür) zaman damgasının birbiriyle uyumlu olup olmadığı kontrol ediliyor.
Artık "Bilmiyordum" Demek Çok Daha Zor!
KURGAN sistemi ile birlikte işletmeler için "pabuç oldukça pahalı" hale geldi. Bir faturanın yukarıdaki kriterlerden birkaçını karşılaması, "bilerek kullanma" suçlamasıyla karşı karşıya kalmanıza neden olabilir. Bunun sonuçları ise oldukça ağır: reddedilen KDV indirimleri, 3 kat vergi ziyaı cezası ve en önemlisi 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası istemi.
Bu nedenle, mal veya hizmet aldığınız firmaları daha iyi araştırmalı, tüm ticari işlemlerinizi (ödeme, sevkiyat, teslimat) eksiksiz olarak belgelemeli ve şüpheli durumlardan kaçınmalısınız. Unutmayın, dijitalleşen mali denetim çağında şeffaflık ve dürüstlük, şirketinizin en güçlü kalkanıdır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. KURGAN sistemi hangi tarihli faturaları denetleyecek?
KURGAN ve yeni mücadele stratejisi, 1 Ekim 2025 ve sonrasında düzenlenen faturalar için geçerlidir. Bu tarihten önceki faturalar için yapılan incelemeler, bu yeni kriterler ve strateji kapsamında değerlendirilmeyecektir.
2. Sistem sadece ceza kesmek için mi tasarlandı?
Hayır. KURGAN aynı zamanda bir "erken uyarı mekanizması" olarak çalışır. Riskli bir işlem tespit ettiğinde, mükellefleri bilgilendirerek durumu açıklamaları için "izaha davet" edebilir. Bu, hataların büyümeden düzeltilmesine olanak tanır.
3. Şirketimi KURGAN riskinden korumak için atacağım en önemli adım nedir?
En önemli adım, ticari ilişki kurduğunuz firmaları özenle seçmek ve her alışverişinizi somut delillerle kayıt altına almaktır. Özellikle ödemelerinizi mutlaka bankacılık sistemi üzerinden yapın ve malın fiziki olarak teslim alındığına dair (sevk irsaliyesi, teslim fişi vb.) belgeleri eksiksiz olarak muhafaza edin.
